Giữ Yên

Hai năm sau, trại giam gửi giấy mãn hạn tù sớm do cải tạo tốt cho Ngọc Ngà. Ngày ra trại, không có ai đón cô, Ngọc Ngà bước ra cổng với một chiếc túi nhỏ, vài bộ quần áo, và một ít sách. Cô đi thẳng về hướng bến xe, không gọi báo ai, không dừng lại ở thành phố.

Nhưng mấy hôm sau, buổi trưa, cửa nhà Phong và Ý An vang lên ba tiếng gõ nhè nhẹ. Ý An vừa dỗ cho con ngủ xong, vừa mở cửa ra thì cô đứng chết trân. Ngọc Ngà đứng đó – gầy hơn, tóc ngắn hơn, nhưng ánh mắt thì hiền lại lạ lùng.

Cô không cười, không chào, chỉ nhìn đứa bé đang nằm trên tay Ý An, rồi mở lời:

— Cho tao bồng chút được không?

Ý An không nói, gật đầu, đứa nhỏ nằm ngoan trong vòng tay người phụ nữ từng bước vào đời mình như một cơn bão, từng khiến cô gãy gập, từng đẩy cô vào hôn nhân không tình yêu – nhưng cũng chính người ấy, sau tất cả, lại là người đầu tiên nói: “Chị sai rồi.”.

Ngọc Ngà bồng bé một lát, rồi trả lại cho em. 

Cô ngồi xuống, giọng chùng xuống như thể đã tập nói điều này hàng trăm lần trong đầu:

— Tao về quê nhà mẹ, ở đó giờ trống lắm, chẳng ai ở, nhà cũng nứt tường mốc trần, nhưng tao vẫn thích ở chỗ đó. Tao tính đổi tên, không muốn mang cái tên Hoàng Ngọc Ngà nữa. Tao muốn lấy lại tên cũ – Ý Yên – cái tên má đặt cho tao. Tao không muốn quên má chút nào hết.

Ý An muốn giữ chị lại, ít nhất là vài bữa, nhưng Ngọc Ngà lắc đầu.

— Không, tao ở lại có khi thấy mấy đứa hạnh phúc riết tao lại đâm ganh. Ganh rồi tao khùng lên, mày lại khổ, mà tao đâu muốn vậy. Tao về, sống với má, sống đúng kiểu mà một đứa con nên sống.

Ngọc Ngà đi chuyến xe chiều, không ai tiễn, chỉ để lại vài dòng viết tay cho thằng nhỏ: “Lớn lên phải thương mẹ con nghe chưa. Mẹ con là người giỏi nhất mà dì từng gặp. Dì ước gì lúc trước dì giống được một phần nhỏ như vậy của mẹ con.”

Từ đó về sau, lâu lâu Phong và Ý An nhận được mấy củ khoai, mấy bó rau từ quê gửi lên. Khi họ mở gói quà ra, bao giờ cũng có một tờ giấy nhỏ ghi bằng nét chữ quen quen: “Tao gửi cho cháu tao ăn dặm.”

Hai năm trôi qua, Ý Yên sống lặng lẽ dưới cái tên mới, trong căn nhà cũ của mẹ, nơi từng có khói bếp nấu cơm gạo sạn, tiếng Bà Yến ho suốt đêm và hơi ấm của một gia đình chưa kịp trọn vẹn. Mỗi sáng sớm, cô dậy sớm đun nước pha trà, lau lại bàn thờ của mẹ, xếp lại tấm khăn phủ tro bụi trên di ảnh mẹ. Cô sống bằng tiền làm bánh đem ra chợ bán, không nhiều, nhưng đủ ăn, đủ mặc, không thiếu nợ, không xin ai.

Mỗi đêm, sau khi xong việc, cô nằm trên chiếc chõng tre bà để lại, nghe radio cũ phát những chương trình thời sự đều đều, rồi thiếp đi lúc nào không biết, không ai làm phiền cô, không ai gọi tên cô, cũng không ai trách móc cô điều gì. Cuộc sống này của cô cứ bình yên trôi qua như thế.

Cho đến một buổi tối, Ý An gọi, không chào hỏi rườm rà, không hỏi thăm qua loa, Ý An vào thẳng chuyện – như mọi lần khi có chuyện gì nghiêm trọng.

— Chị, chuyện này hơi... khó nói, mà em nghĩ chị cũng nên biết.

— Nói đi, tao nghe.

Ý Yên đáp gọn, tay vẫn lau bàn, tai ghé sát điện thoại.

— Nhà ba mẹ nuôi chị – hồi chị còn là Ngọc Ngà – có chuyện lớn xảy ra rồi. Em mới biết hôm nay thôi. Gia Khánh... cái tên đó, nó quay lại tìm bà ta, nó moi hết tiền, mà chị biết cái tật bà ấy rồi, mê trai, sĩ diện, lại giấu ông ấy. Giờ thì ông ấy biết hết rồi , ổng đánh thằng đó gãy chân, còn hai người... chuẩn bị ly dị đó chị.

Câu nói cắt ngang mặt Ý Yên làm mạch máu trên mặt cô lạnh đi. 

Cô đứng khựng lại, bàn tay vẫn cầm miếng khăn ẩm, cổ họng nghẹn lại không vì thương hay giận, mà vì không ngờ đời người có thể lặp lại cùng một vết xe đổ, chỉ là thay vai diễn mà thôi.

— Rồi sao nữa?

— Em tính... dẫn họ về quê. Ông ấy muốn gặp chị, ổng nói ổng có lỗi với chị. Em nghĩ, dù sao cũng là người nuôi mình một đoạn đường, giờ người ta cũng không còn gì hết rồi, căn nhà thành phố cũng bị bà kia cho thằng đó hết trơn rồi.

— Để em tính vậy có được không?

Ý An ngập ngừng.

Ý Yên không trả lời liền, cô cúp máy. Cô không khóc, không thở dài, chỉ đứng nhìn bàn thờ mẹ, nơi có tấm ảnh Bà Yến đang mỉm cười với chiếc áo len cũ, rồi cô quay lưng, rửa tay, mở tủ, lấy thêm ít gạo, nấu thêm nồi cơm.

Mấy hôm sau, cả nhà Ý An về quê. Trên xe là ba nuôi của Ý Yên – ông Lâm – người từng một thời gọi cô là “con gái”, từng đưa cô đi học, từng ký giấy tờ đổi tên cô thành Hoàng Ngọc Ngà, rồi cũng là người cạn tình đầu tiên khi xảy ra chuyện, giờ ông già hơn, tóc bạc hết một bên đầu, ông đi hơi cà nhắc vì chân bị đau khớp.

Lúc bước vào cổng, ông không dám gọi tên, chỉ đứng sau lưng Ý An, tay nắm chặt cái như người đợi lệnh gọi đi quân dịch.

Ý Yên bước ra, áo bà ba màu nâu, chân mang dép cũ, cô đứng nhìn ông một lúc, rồi bước tới, nhẹ như người đi trong giấc mộng.

— Con gái...

Ông nghẹn giọng.

Cô không trả lời, chỉ bước tới gần, đưa tay ra. Ông tưởng cô bắt tay, định chìa tay ra nắm thì cô giật cái giỏ xách ông đang ôm, đỡ lấy, rồi quay vào trong:

— Vô nhà đi.

Ông đi theo sau, chẳng ai nói gì suốt đoạn vào nhà, con của Ý An thấy ông, ngây thơ hỏi:

— Ông này là ai vậy mẹ?

Phong đáp nhỏ, như muốn cả nhà cùng nghe:

— Ông là ba của dì Yên, là ông ngoại của con.

Đứa nhỏ quay sang Ý Yên, định hỏi tiếp thì cô đã nói trước:

— Không cần gọi gì hết, cứ kêu như con muốn là được.

Chiều đó, họ ngồi lại nói chuyện, câu chuyện dài, không vì những điều to tát, mà vì phải gỡ từng mảng im lặng đã đọng lại mấy năm nay.

Ông Lâm nói rằng, từ lúc biết chuyện bà vợ đem cả gia sản cho Gia Khánh, ông rối bời, không phải vì tiền, mà vì thấy... mất hết sạch.

— Tôi già rồi, tôi biết lỗi rồi. Tôi chỉ còn mỗi mình con, nếu con cho tôi một cơ hội, tôi dọn về đây, sống chỗ má con ngày xưa. Tôi không đòi hỏi gì hết, chỉ xin có chỗ ngồi, có bữa cơm, có người để nói chuyện. Giờ đây tôi không còn ai hết...

Ý An nhìn chị, Phong nhìn chị, không ai chen vào.

Một lát sau, Ý Yên mới đáp:

— Tôi nói rõ, tôi không phải Ngọc Ngà. Tôi là Ý Yên, cái tên má đặt cho tôi, tôi sẽ với nó đến già, đến chết. Tôi sẽ không sống như hồi đó. Tôi không xài đồ mắc tiền, không có vú nuôi, không có ô tô. Tôi đi bộ ra chợ, tôi tự giặt đồ, tôi ăn gì cũng được, mà không hề chê, không than một câu nào. Ba chịu được như vậy thì ở, không thì thôi.

Ông gật đầu liên tục, mắt đỏ hoe.

— Chị...

Ý An mở lời, giọng nhỏ hơn mọi khi.

— Chị tha thứ được cho ba rồi đúng không?

Ý Yên thở ra, như xả một phần nào đó từ trong tim:

— Không có ai tha cho ai hết, ai sai thì tự biết, quan trọng là... giờ mình sống sao cho không phải xin lỗi ai thêm lần nữa.

Từ hôm đó, căn nhà có thêm một người đàn ông già, không ai gọi nhau bằng gì rõ ràng. Ý Yên vẫn gọi “ổng”, “ông ấy”, “ổng ăn cơm chưa”. Nhưng sáng nào cô cũng nấu thêm một phần cơm, chiều nào cũng pha sẵn bình trà, đêm nào ông cũng ra hiên ngồi với đứa nhỏ kể chuyện xưa cho nó. Hai cha con chưa bao giờ thân đến như vậy – kể cả hồi Ý Yên còn mang tên khác.

Gia đình Ý An vẫn thăm nom đều đặn. Họ không để chị thiếu gì, nhưng không ai sống như trước nữa, không có chuyện vung tay mua cả set đồ hiệu, không thuê người giúp việc, không dắt nhau đi nhà hàng ba bữa một tuần. Mọi thứ giờ đây, chỉ đủ, nhưng cái đủ ấy, là đủ để không ai phải cúi đầu với ai, đủ để nằm xuống ngủ mà không mang vướng bận, và đủ để gọi nhau bằng tiếng “người thân” mà không thấy ngượng.