Giữ Yên

Bà Loan nhìn sâu vào mắt Bà Yến, hỏi một lần nữa – giọng rất chậm, như để dò từng sự thật:

— Ý An… nó có chị em sinh đôi nào không?

— Hả? Không. Nhà chỉ có mình nó, tôi sinh khó, bác sĩ bảo không đẻ nữa thì sống, mà ráng đẻ nữa thì chết. Tôi giữ mạng tôi, nên tôi chỉ có nó là con duy nhất, mà sao cô hỏi kỳ vậy?

Bà Hai lên tiếng chen vào:

— Tại… có người giống con gái bà y chang, giống đến mức tụi tôi nhìn còn không phân biệt nổi.

Bà Yến ngẩn người:

— Trên đời này… có chuyện lạ như vậy sao? 

Bà Loan không nói gì thêm, bà đứng dậy, nhẹ nhàng rút cái ví trong giỏ, lấy ra tấm ảnh mà bà từng chụp lén lúc Ý An đang đứng bón thuốc cho con trai bà ở bệnh viện, rồi bà đưa cho Bà Yến:

— Đây, bà nhìn xem… có phải con bà không?

Bà Yến vừa thấy ảnh thì cười tít mắt:

— Nó đây nè! Cái áo đó là cái áo tôi mua cho nó năm ngoái. Tôi nhớ chứ, nó không cho tôi mua đồ mắc, nên cứ mặc đồ cũ hoài. Trời ơi… cái dáng này, tay này, tóc này… không sai được đâu, đúng là nó rồi!

Giọng bà ngắt lại.

— Mà sao cô có hình con tôi? 

Bà Loan không trả lời, tay nắm chặt lại, mặt không đổi sắc, nhưng lòng thì đang chấn động như bị ai đó đạp trúng đáy ngực. Bà hiểu rồi, hiểu tất cả, những gì mình nghi ngờ… đều là thật. Người đang sống trong nhà bà không phải là Hoàng Ngọc Ngà, mà là Lê Xuân Ý An. Người con gái nghèo, từng bị ép đóng vai người khác, nay không biết là vô tình hay cố ý… mà đang sống trọn vai dâu con trong một gia đình không thuộc về mình.

Bà Loan bước ra khỏi căn nhà, gió thổi phần phật bên tai, nhưng trong lòng thì yên lặng đến mức ghê sợ. Bà không giận, không mắng, không truy cứu ngay. Vì với người từng trải như bà, tức giận lúc này là dại dột, phải biết mình đang đối mặt với ai, đang bị lừa bởi thứ gì, phải bình tĩnh, rồi ra tay… đúng lúc.

Về đến nhà, Bà Loan đứng nơi bậc cửa, giày dép chưa kịp tháo, bàn tay còn run nhẹ. Bà về sớm hơn dự định, không báo trước. Nhưng cái bóng người con dâu đang lúi húi trong gian bếp đã khiến bà khựng lại. Gió chiều hắt qua cửa chính, mang theo mùi khói bếp lẫn mùi thuốc xức gió, thật sự là… cái mùi quen mà lạ.

Ý An ngẩng đầu, nở nụ cười nhẹ.

— Mẹ ăn cơm chưa? Để con hâm lại canh cá…

Chỉ một câu đó thôi, mà tim bà Loan đập lệch một nhịp. Bà không bước vào, chân bà như dính chặt xuống nền xi măng loang lổ. Nhìn người con dâu ấy – giọng nói ấy – cách xoay lưng, dáng cúi đầu… Từng cử chỉ, từng ánh mắt như thể không sai vào đâu được. Nhưng linh cảm của một người đàn bà từng lăn lộn giữa đời – buôn từ trái ớt đến bó chè – mách bà điều gì đó… rất chênh vênh.

Bà Loan nuốt khan, có điều gì khiến bà cảm thấy có gì đó bất ổn. Người đứng trước mặt bà, có phải là Ý An không? Hay là... con nhỏ Ngọc Ngà nào đó đang thế thân? Nhưng lạ kỳ là… Bà không ghét cô gái ấy được, từ lúc “Ý An” về sống chung, nhà cửa gọn gàng hơn, cơm nước chu đáo hơn, tiếng cười của con trai bà – cũng bớt cáu gắt, bớt cộc cằn. Cái cách con bé nấu món cá trê kho riềng – giống y hệt cách bà hay làm – hay việc nó biết lấy khăn nóng lau mặt cho chồng mỗi buổi tối… làm bà thấy mềm lòng đến mức khó hiểu. “Cô là Ngọc Ngà… hay là… đúng là Ý An…?”

Bà Loan không nói ra, nhưng đầu bà như có người kéo ngược suy nghĩ. Bà nhớ lại chuyện cách đây vài hôm, khi về quê giỗ cụ, hàng xóm xì xào có thấy Ý An – một người trông rất giống Ý An, nhưng lại tay trong tay với người đàn ông lạ ở bến xe thị trấn. Họ nói nhỏ, nhưng ánh mắt họ nhìn bà là ánh mắt đã ngửi thấy mùi của một sự tráo đổi. “Mình không phải loại đàn bà hồ đồ. Mình không thể đạp đổ con bé khi chưa biết chắc là nó sai. Nhưng nếu nó tráo thân phận thật… thì nó đang giấu mình cái gì?”

Nghĩ thế, bà lại đứng yên, nhìn con bé bưng tô canh cá lên bàn, đặt từng đôi đũa xuống, lau từng cái chén. 

Cái dáng ấy… không giống loại con gái giả tạo, mà giả tạo thì làm sao mà nhẫn nại được lâu vậy?

— Mẹ ngồi ăn đi ạ, hôm nay con nấu lại món mẹ thích. Mẹ có nói dạo này hay nhức đầu, con mua ít rễ cỏ xước với thiên niên kiện về sắc, me uống cho đỡ mỏi vai gáy ạ…

Giọng con bé như sợi chỉ âm ấm luồn qua ngực, mềm, mà siết. Bà Loan hắng giọng, quay đi, cố giữ vẻ bình thản, nhưng trong lòng lại rối như tơ vò. Nếu đúng như lời thiên hạ nói, thì cả Ý An và Ngọc Ngà đã âm mưu tráo đổi để trốn tránh điều gì đó. Nhưng điều lạ là… vì sao bà lại không thấy ghét cô bé thế thân ấy? Vì sao bà lại thấy... nhẹ bụng khi thấy con bé này trong nhà? Có thể bà đã già, nên nhu mì hơn. Có thể bà đã mỏi mệt sau những năm tháng phải gồng mình giữ một gia đình mà chồng thì mất sớm, con dâu thì bất trị; Hoặc cũng có thể, bà chỉ đơn giản là đang cần một người phụ nữ biết sống, biết nghĩ, biết giữ bếp, biết cười không phô trương, biết đau mà không oán. Và Ý An – hoặc là bất cứ ai mang cái tên ấy – đã làm được điều đó.

— Ừm… canh cá hôm nay ngon hơn mọi lần đó con.

Bà nói, mắt vẫn không nhìn vào mắt con bé. Ý An mỉm cười, cô cũng không hỏi gì thêm, có lẽ cô cũng cảm nhận được sự thay đổi trong giọng bà, trong ánh mắt bà, trong cả thái độ của bà. Dù bà nghi ngờ, nhưng bà vẫn ăn bữa cơm này. Dù bà còn phân vân, nhưng bà vẫn để con bé ấy xoa dầu cho mình tối qua. Dù trong đầu bà là mớ hồ nghi chằng chịt, nhưng lòng bà lại thấy bình an khi con bé ấy hát khe khẽ trong bếp, hay gấp lại khăn lau bát sau khi rửa xong…

Ý An đứng dậy, lấy khăn ấm đưa cho mẹ chồng lau tay, mắt cô nhìn thẳng, không trốn tránh. Cái nhìn khiến bà Loan cảm thấy khó hiểu hơn cả, một người tráo thân phận có thể học cách nấu ăn, học cách chăm sóc, thậm chí học cả cách nói chuyện, nhưng rất khó để học cách nhìn thẳng – nhìn như thể không có gì cần phải giấu.

Đêm hôm ấy, bà Loan nằm trở mình mãi, trong đầu vang lên giọng người trong chợ:

— Bà coi chừng… coi chừng bị tụi nó lừa đấy!

Nhưng trong lòng bà lại tự trả lời:

— Nếu lừa mà nhà cửa êm ấm, thì có lẽ… cũng đáng.

Dù gì thì bà cũng đã đi qua nửa đời người, không phải chuyện gì cũng cần phải nói ngay, không phải sự thật nào cũng cần phải lột trần ra trước mắt, có những thứ… cứ để đó, chờ nó tự lộ diện thôi! Vì nếu lộ ra, mà lại tan vỡ hết, thì ai là người chịu đây?

Cái điện thoại đổ chuông giữa lúc Ý An đang ngồi giặt đồ trên sân sau. Bàn tay cô còn vướng xà phòng, mà tim đã rơi cái “rầm” xuống tận đâu không biết. 

Cô nhìn số điện thoại, trừng trừng mất mấy giây, mới kịp nghe được nửa câu bên đầu dây bên kia.

— Là mẹ cháu đúng không? Bà Yến, bệnh tình bà ấy chuyển nặng rồi, cháu về ngay nếu còn muốn gặp…

Người ở đầu dây bên kia không phải bác sĩ điều trị, mà là một y tá quen cũ – người từng hay giúp Bà Yến xin thuốc bảo hiểm. Ý An chưa kịp trả lời, thì điện thoại ngắt. Tay cô còn ướt, điện thoại trơn tuột xuống nền sân, kêu “bốp” một tiếng nặng nề. Cô ngồi thừ ra, đầu óc rối như tơ vò, lúc tỉnh thì nghĩ ngay đến vé xe, đến đường về Đà Lạt, đến đoạn đường lầy lội dẫn vào con ngõ nhỏ nơi căn nhà của Bà Yến nằm lọt thỏm giữa bốn bề hoang vắng.