ĐỘC TÂM

Trong khoảnh khắc ấy, cậu hiểu điều ông Takeda từng nói: “Nếu lòng con nặng, nước sẽ nặng, khi nước nhẹ, tâm của con cũng nhẹ.”

Cậu hớt thêm một vệt bọt, động tác chậm, nhưng chắc, và lần đầu tiên, lòng cậu cũng lặng như mặt nước ấy.

Trưa ngày thứ tám, trời oi ả, mây trắng đặc quánh treo thấp, ánh nắng tràn xuống mặt đường loang loáng như sắt nóng chảy. Cửa quán Takeda bật mở liên hồi; công nhân từ xưởng cơ khí ùa vào, áo dính bụi than, giọng ồn ào, mùi mồ hôi chen chúc trong khoảng không vốn nhỏ hẹp. Ghế gỗ kêu ken két, tiếng gọi mì vang dồn dập, nhịp ồn ào đập thẳng vào lồng ngực Hayato.

Cậu đứng trước nồi nước dùng đang sôi, mồ hôi túa ra lẫn vào hơi nóng, tim đập dồn. Một thoáng sợ hãi thoáng qua: nồi chính sắp cạn, lô nước dự trữ chưa kịp hoàn thiện, nếu chậm, khách sẽ bỏ đi. Trong khoảnh khắc ngột ngạt ấy, cậu bật lửa lớn hơn, hối hả như muốn kéo thời gian chạy theo ý mình. Bọt chưa kịp lọc hết, vải lọc đặt trong góc, cậu quên.

Ngọn lửa xanh rực lên, đáy nồi rung mạnh, mùi khét mỏng, thoạt đầu khó nhận ra, rồi lan dần. Làn khói xám mỏng bốc lên, trộn vào mùi xương vốn ngọt, tạo thành vị ngai ngái, hăng hắc. Hayato cúi xuống nếm thử bằng thìa nhỏ: đầu lưỡi cậu lập tức nhói, vị đắng nhẹ nhưng dai, kéo dài tận cuống họng cậu.

Cậu chưa kịp phản ứng thì đã nghe một tiếng nói cộc lốc từ quầy:

“Hôm nay có chút đắng lạ đấy, sư phụ chủ quán.”

Một người khách lớn tuổi đặt muỗng xuống, ánh mắt ngạc nhiên, một vài thực khách khác khẽ nhăn mặt, thì thầm. Cả gian quán đang ồn, bỗng như có vết nứt trong âm thanh, sự ngờ vực dội lên từ những ánh nhìn. Hayato bủn rủn, bàn tay run, muốn gỡ gạc nhưng não cậu chợt trống rỗng.

Ông Takeda không mắng, ông chỉ tiến lại, rút chiếc thìa gỗ từ kệ, trao vào tay Hayato. 

Giọng ông khẽ nhưng như nhát chém thẳng:

“Ngừng lửa đi con!”

Hayato giật mình, vội vặn nhỏ bếp, kéo nồi sang vùng ấm. 

Ông Takeda nhìn thẳng, ánh mắt lặng như đá sông:

“Cặn cháy, mỡ khét, lọc chưa xong! Đắng là đắng trong lòng con thôi, giờ làm lại đi!”

Hayato hít một hơi, bàn tay vẫn run. Cậu làm theo từng bước ông Takeda dặn, từng động tác như đi trong sương mù. Múc phần nước trong nồi dự trữ, hòa vào nồi đắng để làm dịu vị. Lọc qua vải mịn nhiều lần, cho đến khi những hạt li ti biến mất, để lại chất lỏng sánh trong, cậu làm nhanh nhưng không vội.

Cậu thêm “nước ngọt chay” từ rong biển và nấm khô đã ngâm lạnh — mùi biển thoảng qua, mùi gỗ ẩm len vào, dịu xuống cái gắt nồng. Cậu vớt mỡ bằng muỗng thưa, kiên nhẫn. Mỗi động tác, cậu thở theo tiếng nồi, nghe bong bóng sôi như nhịp tim cậu đang trở lại ổn định.

Ông Takeda đứng lặng, không xen vào, chỉ nói một câu duy nhất, ngắn như hơi thở:

“Hớt là loại bỏ, lọc là buông, chỉ còn một điểm thôi: hơi thở của nồi.”

Lời ấy như sợi chỉ, níu Hayato trở lại, cậu gạt dần lớp khói trong tâm, lắng nghe, nếm từng lần chỉnh. Vị đắng ban đầu còn, nhưng mỏng đi, sau mười phút, nó không còn cào xước ở cuống họng nữa. Sau nửa giờ, nước dịu hẳn, vị ngọt xương lùi bước mà sâu, tròn, ấm. Một giờ sau, cậu múc ra, nếm lại, vị ngọt mịn mở ra trên lưỡi, dư vị thanh, chỉ còn chút dấu vết khé mờ như tiếng vọng xa.

Cậu đưa muỗng cho ông Takeda. 

Ông nếm, gật nhẹ, không khen, không chê, chỉ đặt muỗng xuống, bảo:

“Bưng ra đi con!”

Người khách lớn tuổi kia nếm lại trước tiên. 

Ông nhấc muỗng, húp chậm, mắt lim dim, một hơi thở dài bật ra, rồi ông ta khẽ gật đầu:

“Ừ, bây giờ ổn rồi.”

Tiếng thìa chạm bát lan dần, khách ăn trở lại, tiếng trò chuyện lại rộn lên. Sự cố như một đợt sóng rút đi, để lại khoảng lặng trong Hayato, cậu vẫn đứng im, tay vẫn nắm chặt cán thìa gỗ. Trong tim cậu lúc này, không phải là niềm tự mãn, mà là cảm giác vừa thoát khỏi một hố sâu.

Cậu chợt nhớ câu cha ngày xưa: “Một con dao, một món ăn, một tấm lòng.” Câu ấy xoáy lại, lần này không còn như tiếng dạy mà như lời nhắc nhở thầm thì.

Cậu cúi đầu, thở ra, lần đầu tiên, cậu hiểu: thắng không phải ở mùi vị hoàn hảo, mà là ở việc giữ được một điểm sáng quan trọng nhất, ngay cả khi lửa và khói ngoài kia muốn nuốt trọn mình.

Ca trưa dồn dập khép lại, bên ngoài, mặt trời đã xế về phía tây, bóng cây in nghiêng trên con ngõ nhỏ dẫn ra con sông ngầm. Gian bếp còn phảng phất hơi nóng, hương xương hầm hòa lẫn khói mỡ, khẽ ám vào gỗ cũ của quán. Hayato ngồi thụp xuống cạnh bàn, lưng ướt mồ hôi, nhưng lòng nhẹ hơn nhiều so với buổi sáng.

Ông Takeda bước tới, không vội, bàn tay già nua đặt nhẹ lên vai cậu, chỉ một cái chạm, nhưng ấm như than hồng còn sót lại trong lò. 

Giọng ông thấp, lặng như tiếng suối dưới đêm:

“Ngày xưa người ta nói: bếp là nơi rèn thói quen. Hôm nay con đã học được một điều, muốn giữ vị không đắng, trước hết phải giữ tâm không nặng.”

Hayato ngẩng lên, nhìn đôi mắt ông, không phải là lời khen, càng không phải là an ủi. Đó là một mũi kim xuyên thẳng, giữ cậu lại đúng vị trí, nơi ngọn lửa và dòng nước gặp nhau.

Cậu khẽ gật, và bất giác nhớ lại từng động tác vừa trải qua: hớt bọt, lọc vải, làm lạnh — hóa ra tất cả không chỉ là kỹ thuật. Chúng còn là những cử chỉ của buông bỏ, của gạn lọc trong chính mình. Tâm cậu dịu, bớt nghẹn như thể mạch máu vừa thoát khỏi một nút thắt.

Khi cậu còn đang ngồi đó, một công nhân từ ca sau lững thững bước vào, muộn hơn cả nhóm bạn, áo anh ta loang vệt dầu, trán lấm tấm mồ hôi. Ông Takeda không hỏi han, chỉ múc một bát mì nhỏ, đặt xuống trước mặt người đàn ông, không cầu kỳ, không thêm thắt, chỉ một bát nước trong và vài lát thịt.

Người công nhân ăn ừng ực, không để ý ai xung quanh, ăn xong, anh ngửa mặt, nhắm mắt, thở ra một hơi dài:

“ …Cảm giác của mình lúc này như vừa được thở trở lại…”

Câu nói bật ra thô ráp, nhưng vang lên trong bếp như tiếng chuông đồng. Hayato đứng yên, bỗng thấy bóng mình trong đôi mắt khép chặt kia. Một niềm ấm áp dâng lên, lạ lẫm, khiến ngực cậu se lại. Không phải vì món ăn cậu nấu đã hoàn hảo, mà vì bát mì ấy đã trả lại cho ai đó một khoảnh khắc thảnh thơi. Và chính cậu, lần đầu tiên cũng cảm thấy như mình cũng vừa được thở.

Đêm xuống, quán tĩnh lặng, chỉ còn ánh đèn vàng mờ phủ lên những nồi nước còn ấm. Trong căn phòng nhỏ phía sau, Hayato mở hộc bàn, bắt gặp phong bì mỏng đặt sẵn từ sáng: thư điện tử in ra. Một người quen báo tin: Renji sẽ tham gia một sự kiện thử nghiệm ẩm thực vùng vào giữa tháng, chữ in đen, lạnh, như một nhát gõ vào kí ức cậu.

Tim cậu thoáng giật, cái khát cạnh tranh từng khiến cậu lao đi không nghỉ, nay lại trỗi dậy. Nhưng rồi, bàn tay đặt lên phong bì khựng lại, cậu không mở ra nữa, cũng không giấu đi. Cậu chỉ đẩy nó vào ngăn bàn, khép nhẹ, quay người, bước trở lại với nồi nước dùng còn lăn tăn bọt nhỏ.

Cậu nghiêng người, chạm tay lên mặt nước ấm, hơi nóng lan ra khắp lòng bàn tay. Hương xương và nấm khô bốc lên, quấn lấy cậu như một đám mây dịu. 

Mắt khép lại, cậu thì thầm với chính mình:

“Một điểm… chỉ cần một điểm thôi.”

Câu nói ấy rơi xuống, lặng nhưng sâu như hòn sỏi nhỏ rơi xuống giếng, gợn lên vòng tròn lan xa.

Hayato đứng dậy, chỉnh lại áo, bước ra ngoài chuẩn bị cho ca tối. Trong túi áo cậu vẫn còn lá thư, nhưng giờ đây, nó chỉ nặng bằng một tờ giấy, còn lòng cậu, lần đầu tiên, đã nhẹ đi hẳn.