ĐỘC TÂM

Sau ca trưa, khói bếp đã lắng. Hương dấm đỏ còn vương nhẹ trên trần gỗ, những bộ dao nằm nghỉ trong từng bao da, yên như những thanh kiếm vừa qua một trận chiến không đổ máu.

Nao bước đến, không một lời thừa, đặt vào tay Hayato một tấm vải choàng dao cũ, cùng hòn đá mài #1000 đã mòn ở ngay chính giữa:

“Giữ lấy, dao của tiệm chưa đến tay cậu đâu, trước hết, cậu cần học cách cầm dao mà không run.”

Giọng chị khô, ngắn, nhưng có âm vực ngầm, giống như dao thử trên đá: cứng rắn, không khoan nhượng.

Hayato siết chặt tấm vải. Cảm giác sần của sợi bông thô thấm vào tay cậu, một thứ thừa kế nhỏ nhoi, nhưng lại nặng như dấu ấn.

Kanda khi ấy đã quay lưng, viết lên bảng gỗ bằng phấn trắng, từng nét gọn gàng:

Bốn giờ hai mươi phút sáng tinh mơ— Chợ Toyosu: mua lứa cá kohada khác.

Sáu giờ sáng khởi đầu— Món Shari: Hayato trộn mẻ thứ hai.

Mười giờ ba mươi phút nạp năng lượng — Hosomaki kappa (cuộn sushi nhỏ nhân chỉ có dưa leo) cho bữa ăn miễn phí của nhân viên.

Chữ hiện rõ, như lệnh khắc vào đá, không cần giải thích: trách nhiệm của cậu đã được nâng thêm một bậc.

Hayato đọc, trong lòng chộn rộn, không phải vì sợ, mà là sức nặng của trách nhiệm. Đó chính là một sức nặng mới, sâu hơn, như lớp vảy cá còn dính vào tay cậu sau buổi chợ sáng.

Rời quầy, cậu khựng lại nơi cửa, trên khung gỗ là tờ áp phích:

“Bát đêm ở chợ Koto – Edomae đối thoại đường phố, khách mời: Renji Takasugi.”

Giấy trắng, chữ đen, đơn sơ mà lạnh như một nhát dao báo hiệu thử thách. Cái tên kia bùng sáng trong trí óc Hayato, khơi dậy xao động vừa tắt.

Cậu đứng nhìn lâu, tim đập không đều, nhưng rồi bàn tay cậu gập tờ giấy lại, nhét vào túi. 

Cậu khẽ thì thầm, như một câu tự nhủ, cũng như câu hứa với cha:

“Phía trước… vẫn còn là cơm shari.”

Đêm buông, tiệm vắng, Hayato ngồi một mình dưới đèn vàng nhạt. Dao Yanagiba mượn đặt trên tay Hayato. Cậu đặt lưỡi dao vào đá mài, tiếng mài kéo dài, rích rắc. Tiếng mài đều, chậm như hơi thở của cậu đang học cách ổn định lại sau hỗn loạn.

Ánh dao lấp loáng, ánh đèn vỡ ra thành từng mảnh vàng. Ngoài kia, mưa Tokyo đổ xuống hiên, nhỏ và dày, mịn như giấm loãng, không còn mùi khét, không còn vết đắng. Giờ đây, trong ngực cậu, trái tim cũng nhẹ hơn buổi sáng nay — dẫu cậu biết, ngày mai, dao sẽ lại thử mình lần nữa.

Năm giờ sáng hôm sau, Tokyo vừa kịp hít thở lại sau những ngày ẩm ướt kéo dài. Ánh mặt trời đầu tiên vỡ ra trên những mái ngói còn đọng nước, kéo theo một sắc vàng mảnh như lưỡi dao bén khẽ rạch vào bầu không khí trong trẻo. Từng hạt bụi nhỏ treo lơ lửng trong luồng sáng, không khác gì những mảnh vảy bạc trôi chậm rãi trong khoảng lặng của bình minh.

Hayato đứng trước cửa tiệm Sushi Kanda, nơi vẫn còn im lìm như thể chưa có con người nào từng mở cửa ra và đóng cửa lại. Cậu đến sớm hơn giờ hẹn, bàn tay hơi ẩm mồ hôi như thể tim mình cũng đã cuộn lại thành một khối cơm shari chưa đủ chắc, chỉ cần một cái chạm nhẹ là sẽ vỡ tung.

Trong gian bếp, một thế giới khác đang vận hành, không gian ngập hương giấm mới pha, sắc chua dịu quấn lấy mùi gạo nóng và hơi gỗ hinoki ướt. Trên bàn, Kanda đang điều chỉnh từng nhịp đong giấm awasezu; từng giọt nhỏ xuống bát men, âm thanh khô khốc, đều đặn, giống tiếng mõ tụng trong buổi sớm, gõ nhịp cho sự tỉnh thức. Ở góc bếp, Nao lặng lẽ lau bề mặt thớt gỗ hinoki, từng đường lau cẩn trọng đến mức mặt gỗ sáng lên như có ánh lửa ngủ yên bên trong.

Kanda ngẩng đầu, ánh mắt sắc như mũi dao đã được mài qua hàng trăm lần. 

Ông nói, không cao giọng, nhưng âm điệu cắt thẳng vào khoảng không:

“Hôm nay, cậu sẽ được chạm vào món cuốn đầu tiên.”

Khoảnh khắc ấy, không gian như thắt lại, chỉ còn tiếng nước nhỏ giọt ngoài hiên và tiếng kim loại chạm nhẹ trong bếp. Hayato cảm thấy cơ thể mình nghiêng về phía câu nói ấy, như thể cậu đang đứng bên bờ vực.

Ông đưa cho cậu một tấm rong biển khô.

“Hosomaki kappa, shushi cuộn dưa leo, món đơn giản nhất, cũng là bài kiểm tra khó nhất.”

Nao thoáng ngẩng lên, trong mắt chị, sự đơn giản chưa bao giờ đồng nghĩa với dễ dàng.

Kanda đặt thêm một bát cơm nóng trước mặt Hayato, mùi hơi cơm quyện giấm bốc lên, ấm áp như một hơi thở còn sống. 

Ông chậm rãi nói, mỗi chữ tách ra rõ ràng như dao chém xuống thớt:

“Nếu cuộn không đều, cơm sẽ rơi, nếu cơm rơi, tức là tay cậu chưa giữ được lòng mình. Chừng nào cơm shari còn không nghe lời thì nghĩa là tâm cậu còn đang loạn.”

Ông dừng lại, mắt không rời Hayato, giọng ông hạ thấp, nhưng càng thấp càng vang vọng:

“ Đầu bếp sushi không chỉ là người xếp cá sống lên cơm. Chúng ta phải lắng nghe tiếng gạo, tiếng rong biển trong lòng bàn tay. Nghe được, thì cuộn mới tròn, không nghe được thì cả đời chỉ là kẻ bắt chước.”

Ánh sáng ngoài kia bỗng tràn sâu hơn vào bếp, chạm lên mặt gỗ hinoki, lên những hạt cơm sáng trắng. Hayato siết chặt bàn tay, trong lòng cậu, âm thanh bắt đầu dội lại — một sự im lặng dày đặc, căng như sợi chỉ, chuẩn bị ngân lên thành nhạc.

Chiếc chiếu tre maki-su đã được đặt ngay ngắn trước mặt cậu. Những thanh tre mảnh, đan khít, sáng lên dưới ánh đèn bếp như một khung gỗ đàn đang sẵn sàng ngân lên khúc nhạc. Trên đó, tấm rong biển khô màu xanh sẫm vừa được đặt xuống, một mặt bóng, một mặt nhám. Hayato khẽ chạm vào, đầu ngón tay cậu cảm nhận rõ sự chênh lệch tinh vi: một bên trơn như bề mặt nước hồ khi gió tắt, một bên ráp nhẹ như da gỗ chưa mài.

Cậu múc cơm shari, hơi nóng phả lên má, hạt cơm còn căng, trong suốt, dính nhưng không bết, thoảng mùi giấm dịu. Cậu dàn đều cơm lên mặt nhám để lại một khoảng trống đúng hai phân ở mép rong. Mỗi động tác như đang viết một hàng chữ lên trang giấy trắng mà chỉ một sai lầm nhỏ cũng làm hỏng cả văn bản.

Thanh dưa leo đã được chuẩn bị từ trước, hạt bỏ sạch, phần thịt xanh cắt đều, mảnh mai như một nhát cắt được đo bằng nhịp tim. Không phẩy tám xăng ti mét đến mười bảy xăng ti mét, không lệch một ly. 

Kanda đã nhắc đi nhắc lại: 

“Độ dài và độ dày là luật bất thành văn, phá luật thì cuộn sẽ vỡ.”

Lần thử đầu tiên, Hayato hít một hơi, đặt thanh dưa vào, tay run. Ánh mắt cậu muốn tập trung nhưng ý niệm lại trượt đi như lá rơi trong gió. Khi cậu cuộn, phần cơm bên trái dày, bên phải thưa, lớp rong ép vào méo mó, giống hệt một khúc gỗ ẩm lâu ngày, mục nát từ bên trong.

Dao đã được làm ẩm, khi cắt, lưỡi dao trượt xuống. Âm thanh gọn, nhưng lát sushi bung ra, cơm văng rơi vãi như hạt cát bị xô vỡ khỏi bờ.

Nao bật cười, tiếng cười lạnh.

“Trông như khúc gỗ mục hơn là kappa maki đấy, cậu bé ngốc.”

Mắt Hayato tối sầm, trong ký ức, màn hình TV thoáng hiện. Bếp trưởng Renji Takasugi đang được ca ngợi trong chương trình tối qua. Nét dao của Renji sắc, dứt khoát. Anh ta được tung hô như thiên tài, một vết dao hoàn hảo, một khối cơm tròn đầy, một nụ cười kiêu ngạo. Người ta so sánh, người ta khen ngợi, và Hayato — chỉ có một cuộn vỡ nát trong tay, tim cậu nặng như đá.

Kanda không trách, ông lặng lẽ cầm một tấm nori khác, đặt xuống, trải cơm. 

Động tác của ông nhanh, gọn, nhưng yên tĩnh như gió thổi vào mặt nước hồ mà không để lại gợn sóng.

“Ngón cái không ấn mạnh, ngón út phải nâng mép.”

Ông vừa làm vừa nói, giọng ông đều, chậm, giống lời tụng đọc. 

“Giữ như ôm một nhịp trống, mỗi hạt cơm cần nghe được tiếng tim của mình.”

Hayato nhìn, lòng rung lên. Ôm nhịp trống… Nghĩa là gì? Ông không dùng sức, không cưỡng ép, mà lại khiến cuộn cơm chặt như mạch máu trong cơ thể. Tay không mạnh, nhưng tay rỗng, chính khoảng trống ấy giữ được hình khối.

Trong đầu Hayato bỗng vang vọng câu cha dạy:

“Một con dao, một món ăn, một tấm lòng.”

Lần này, câu nói không còn là một lời nhắc suông. Nó hóa thành hơi thở len vào từng ngón tay cậu.

Lần thử thứ hai, cậu đặt lại rong nori, trải cơm, thanh dưa xanh nằm yên giữa nền trắng. 

Cậu cố tập trung nhưng bên ngoài quầy, tiếng thực khách vang lên, loáng thoáng như mũi kim xuyên vào tai:

“Ẩm thực kết hợp ở Omotesando hôm qua tuyệt vời quá.”

Câu nói bén nhọn, một khoảnh khắc thôi, Hayato lại phân tâm, tay cậu siết mạnh hơn.

Khi cắt, lưỡi dao đi qua. Cơm bên trong bết lại, lõi dưa trồi ra như vết thương bị hở. Món ăn không còn là sushi, mà là sự thất bại đóng dấu ngay giữa bàn bếp.

Nao khẽ thở dài, lời cô nhẹ, nhưng bén như thép:

“Cơm này chẳng khác gì tim cậu — bị nát bởi tạp niệm.”

Lời nói ấy rơi xuống, không vang vọng, chỉ chìm sâu vào lòng Hayato như một nhát dao cắt thẳng vào khối cơm vỡ vụn trong tay cậu.