Người Mang Bóng Chạ

Trên nền đất đỏ, một hình vẽ khổng lồ bằng tro than được rắc thành hình xoắn ốc chồng xoắn ốc, lớp ngoài thưa, lớp trong càng xoáy thì càng méo mó, lệch nhịp, viền ngoài được rắc muối trắng, và rải từng điểm bằng mảnh vải cháy dở.

Trưởng làng K’Hiếu đứng giữa sân, mặt nghiêm lạnh như tượng đất chưa khô, giọng ông vang đều:

- Tà không có hình, không có tên, nhưng nếu không trừ… nó sẽ theo giấc mơ vào từng nhà.-

Không ai trả lời, không ai ho, không cả tiếng cựa, cả trăm người, nhưng tuyệt đối lặng. Ông ngẩng lên, nhìn vào khoảng không phía sau Linh dù cô đứng rõ ràng trước mặt họ, không ai nhìn thẳng vào cô, không ai gọi tên cô.

Tất cả cùng quay lưng về phía Linh, mệng đồng loạt lẩm bẩm.

- Bóng... không tên... bóng... không mặt...-

Câu thần chú mộc mạc, nhưng vang lên như tiếng gió khô quét qua bãi tha ma, không nhanh, không chậm, mỗi người một nhịp, nhưng từng chữ như đang đục vào thân phận cô.

Một nhóm người - cả trẻ, già, đàn bà lặng lẽ đi về phía nhà Linh, trên tay họ là nước suối, hương gỗ mục, và bột đất sét đỏ được nắn thành viên tròn như mắt cá.

Họ không bước vào nhà cô, chỉ đứng ngoài, rồi từng người bắt đầu, quệt đất sét lên cổng, phủ tro lên bậc thềm, bôi nước suối lên thành ghế, mặt chiếu, vách tường.

Linh hoảng hốt chạy lại.

- Mấy người làm gì vậy? Đây là nhà tôi mà!-

Không ai đáp, không một ánh nhìn, một bà già gầy như thân trúc bước ngang qua cô, đưa tay phủi mạnh vào không khí trước mặt cô ba lần, rồi thì thào.

- Bỏ tên nó đi, gỡ cái tên ra… không thì nó dính lại.

Cô chết trân tại chỗ, như bị gió hút linh hồn, đầu ong lên, tay run.-

Họ không đuổi cô., nhưng họ đang làm điều khủng khiếp hơn.

- Họ đang xóa cô.-

Một con lợn đen nhỏ được dắt ra không tai, không kêu, không giãy, mắt nó mở trừng, không phải nhìn người, mà là nhìn đúng vào Linh, như thể biết mặt cô. Một người đàn ông lực lưỡng, mặt bịt vải, rạch một nhát nhanh dưới bụng lợn. Máu không phun, chỉ ứa ra, chậm chạp, và trong bụng nó, có một bọc vải chàm, nhỏ như nắm tay. Một cụ già nhấc nó lên, mở ra, bên trong là một bó tóc dài, đen, rối, dính máu khô, mùi ẩm lạnh, nồng tro, như đào từ mộ lên.

Bà lão cất tiếng, khô như cành củi gãy.

- Vật chứng đã hiện, máu chưa rửa sạch, thì bóng chưa rời làng.-

Linh lùi lại, miệng mím chặt, không khóc, nhưng tim cô co rút như ai bóp lại từng nhịp.

Sau lễ, Linh ra chợ, hy vọng được thở, hy vọng thấy người thấy người thật.

Cô gặp bà Lành người từng bồng cô, từng dúi cho cô củ khoai nóng, từng gọi cô là “con nhỏ Mùi để lại”.

Cô bước tới, mừng rỡ.

- Bà Lành! Bà nhớ con không? Là Linh nè!-

Bà dừng lại, mắt mờ đục, nhìn cô như nhìn người đi lạc, rồi bà nhíu mày, hỏi như thật.

- Cô… là người mới tới làng mấy hôm nay hả?-

Linh chết sững, không phải giả vờ, không phải né tránh, một đứa trẻ đi ngang - hôm qua còn gọi cô là “chị Linh”, giờ nhìn cô, lùi lại một bước, kéo áo mẹ.

- Mẹ ơi, ai vậy?-

Trước đình làng, một tờ giấy dán nghiêng nghiêng bị gió tạt lật lên, phần sau lưng tờ giấy lộ ra nét chữ nguệch ngoạc.

- Chạ đã bị gọi tên rồi, giờ thì… phải làm lễ quên.

Gió cuốn qua, giấy lại rũ xuống, câu chữ biến mất như chưa từng có.-

Kho tang làng nằm tách hẳn khỏi khu nhà ở, không ai ở gần đó, không có lối mòn dẫn tới, chỉ có một con đường đất nhỏ, rải đá dăm, lâu ngày mọc rêu, trơn như mỡ rắn. Dọc đường, vài cây cột gỗ đổ nghiêng, chằng vài sợi dây vải sờn đã úa màu Linh không biết dùng làm gì, nhưng từng nghe trẻ con gọi là “dây chặn bóng về”.

Trưa hôm ấy, trời không nắng, không gió, không khí đứng lại. Lá cây như bị ép giữa hai lớp kính. Linh đi qua cổng tre xiêu vẹo, tay đặt lên chấn song cửa kho tang cũ một căn nhà sàn gỗ thấp, vách ván, mái ngói âm dương đã mẻ gần hết.

Bên trong, ánh sáng nhòe nhạt, bám bụi, mùi ngai ngái của tro nhang, đất sét, lá khô ủ ẩm. Đồ vật xếp đầy hai bên vách: mặt nạ nghi lễ, trống tế bị rạn, tranh thờ lem mực, bình bát không nắp, mảnh khèn mục dây.

Giữa phòng, có tiếng kéo giẻ chậm chạp, một ông già gầy gò, lưng còng như cây cung lâu ngày không bắn, đang lau mặt một chiếc trống da nứt đôi. Mắt trái của ông phủ một lớp mờ đục như miếng lụa cháy dở, mắt phải vẫn sáng ánh sáng không dữ, nhưng bén như dao cùn rọc giấy cũ.

Không đợi Linh mở lời, ông lên tiếng trước, giọng khào khào nhưng rõ từng chữ.

- Linh, con gái của Mùi, lâu rồi mới thấy, ánh mắt giống mẹ mày tới vậy.-

Linh đứng sững, bao ngày qua, từng gương mặt quen thành lạ, từng tiếng gọi biến thành quên. Cô tưởng mình đã bị xóa sạch, như thể chưa từng có ai gọi tên mình mà không quay mặt.

Cô cất tiếng, nghèn nghẹn.

- Ông… ông còn nhớ con ư?-

Ông gật nhẹ.

- Tao không bị quên.-

- Tao giữ danh. Không giữ người.-

- Nhưng từ ngày người làng sợ bóng hơn sợ sai… thì tao không được phép nói to nữa.-

Ông mở một ngăn rương đặt dưới mặt trống, tay run run, nhưng vẫn dứt khoát, rút ra một cuộn giấy dầu đã chuyển màu, cuốn bằng dây mây khô. Ông đặt vào tay Linh, mắt ông nhìn vào bóng mình in dưới chân, như nhìn một điều không dám nhìn thẳng.